دنیای جعبه

جعبه سخت ( hard box )

( جعبه دارو، جعبه شكلات و شيريني‌جات، جعبه عطر و لوازم آرايشي، جعبه سيگار، ‌جعبه بسته‌بندي حبوبات و آجيل، جعبه سيگار، جعبه سازي غذاهاي منجمد، پاكت آبميوه و شير... ) و بسياري محصولات ديگر، هر كدام مي‌بايست ساختماني خاص و خواص ويژه‌اي براي كاربرد مورد نظر داشته باشند. براي بسته‌بندي اين موارد از مقواهاي جعبه‌اي استفاده مي‌شود كه به‌طور معمول به صورت دولايه، سه لايه و چندلايه تهيه مي‌شوند و براي داشتن ويژگي‌هاي ظاهري و چاپي مناسب، سطح آنها يك تا سه بار پوشش داده مي‌شود. می توان گفت بسته بندی یک محصول نشانه شخصیت و جایگاه آن محصول است و معمولا برای محصولات خاص از جعبه های سخت استفاده می شود که با مقوا های چند لایه ساخته میشود یا از مقوایی با ضخامت تعریف شده همانند مقواهای ساخت ماکت و روکش هایی از جنس های مختلف و عموما کاغذ تولید می شوند .

انواع مقوا برای تولید جعبه : 
جعبه های مقوایی معمولا بر اساس جنس مقوای مصرفی در سه دسته قرار میگیرند. هر کدام از این انواع بر اساس خصوصیات و قیمت تمام شده در صنایع خاص خود مورد استفاده قرار میگیرد .

جعبه مقوایی پشت طوسی (Grey Back Box):
این نوع جعبه ها از مقوای پشت طوسی در اوزان ۲۳۰ ، ۲۵۰ ، ۲۸۰ ، ۳۰۰ ، ۳۵۰ ، ۴۰۰ و ۵۰۰ گرمی تولید میشوند . گرماژ مقوای مصرفی طبق سفارش مشتری و بر اساس وزن محصولات داخل جعبه و پارامتر های دیگر طراحی می شود.

مقوای پشت طوسی مقوایی است با گرماژ هاي متنوع كه يك طرف آن سفيد و طرف دیگر، طوسی. مورد استفاده اين نوع مقوا برای چاپ جعبه و بسته بندي هاي مختلف می باشد.
مقوای پشت طوسی دوبلکس از ورقه های مقوا بصورت دو لایه تهیه میشود و بطور طبیعی این دو لایه با صفحه های مخصوص مرطوب به همدیگر چسبانده میشود .

خصوصیات:
• سختی یا نرمی زیاد (با توجه به نوع گرماژ آن)
• شفافیت
• قابلیت چاپ بالا
• معمولا روی آن سفید و پشت آن طوسی است
• در پالت و در لایه فیلم های پلاستیکی بسته بندی میشود
• بسته بندی آن معمولا بصورت رول و شیت ( ورق) میباشد .
مقواهای پشت طوسی که استفاده از آنها به خصوص در بسته بندی محصولات معمول می باشد از نوع بازیافتی بوده و نظر به بازیافتی بودن آنها و حساسیت های موجود دررابطه با نوع کاربری آنها استفاده از آنها در بسته بندی های دارویی و غذایی از لحاظ قانونی ممنوع می باشد . با این وجود متاسفانه در برخی صنایع غذایی نظیر بسته بندی بستنی های لیتری و … نیز کماکان مورد استفاده قرار می گیرند .

جعبه مقوایی پشت سفید (White Back Box):
این جعبه ها بوسیله مقوای پشت سفید در وزن ۲۳۰ ، ۲۵۰ ، ۲۸۰ ، ۳۰۰ ، ۳۵۰ ، ۴۰۰ و ۵۰۰ گرمی تولید میشوند . در سطوح داخلی این جعبه روکشی سفید رنگ وجود دارد که بیشتر در جعبه هایی که نمای داخلی آنها قابل رویت است، استفاده می شود . جعبه های مقوایی پشت سفید معمولا دارای پارامتر های بهداشتی و ظاهری مناسب تری نسبت به جعبه های مقوایی پشت طوسی می باشد .
مقوای پشت کرم یا زرد که کیفیتی بالا تر از مقوای پشت طوسی دارد معمولا در ساخت جعبه های دارویی و بهداشتی بکار می رود.

موارد مصرف و شرکت های تولید کننده مقوای پشت طوسی و سفید:

عمدتا در بسته بندی صنایعی ، نظیر جعبه کفش ، دستمال کاغذی ، جعبه شیرینی ، جعبه کبریت ، جعبه خمیر دندان و .. بکار می رود .
شرکت های تولید کننده مقوای پشت طوسی و سفید:
برندها و مارک های معروف شامل هانسول (hansol)، اژدها(shinpoong)، ببری (seha)، اسبی (White horse) و پاندا می باشند.
شرکت های تولید کننده شامل : HANCHANG PAPER CO LTD. SHINPOONG PAPER MFG CO ،DAEHAN PAPERTECH CO LTD. و Seha می باشد.

خصوصیات:
• سختی یا نرمی زیاد (با توجه به نوع گرماژآن)
• شفافیت
• قابلیت چاپ بالا
• روی آن سفید و پشت آن سفید است.
• در پالت و در لایه فیلم های پلاستیکی بسته بندی میشود
• معمولا رول و شیت ( ورق) آن تولید میشود

جعبه مقوایی اینوربرد (Ivory Board Box):
نوع دیگری از مقوا در بسته بندی های بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد و دارای مجوز وزارت بهداشت ایران است مقوای IVory board است که در ایران به اینوربرد، ایندربرد و یا ایندل برد معروف است مقوایی است جهت بسته بندی که در قسمت مغزی آن از مواد بازیافتی(مانند مقوا پشت طوسی) بکار رفته و در دو طرف دیگر لایه پالپ سفید یا نخودی با درصد پالپ بیشتر استفاده شده است که هر چه این لایه ضخیم تر باشد درجه مرغوبیت بالاتر . این دسته از جعبه ها ازمقوای اینور برد در اوزان ۲۵۰ ، ۲۷۵ ، ۳۰۰ ، ۳۵۰ و ۴۰۰ گرمی تولید می شوند . ساختار خاص مقوای اینوربرد به دلیل بافت داخلی سفید رنگ و سطوح سفید رنگ در دو سمت مقوا دارای شرایط ایده آل جهت تولید جعبه های مصرفی در زمینه های مواد غذایی خاص ، محصولا آرایشی – بهداشتی ، محصولات دارویی و اقلامی از این قبیل که دارای حساسیت بالا از منظر بهداشت بسته بندی است فراهم می سازد .
یکی از مهمترین ویژگی های این مقوا نسبت به مقواهای دیگر علاوه بر بهداشتی بودن، داشتن دانسیته جرمی بالا می باشد که با توجه به داشتن این ویژگی جعبه هایی که با این نوع مقوا ساخته می شوند دارای استحکام بسیار بالائی نسبت به جعبه های دیگر می باشند.

جعبه مقوایی گلاسه (Two Face Glossy Box):
ساخته شده از مقوای گلاسه در اوزان ۲۰۰ ، ۲۵۰ و ۳۰۰ گرمی تولید می شوند . مقوای گلاسه دارای بافت یکسان در هر دو سوی مقواست و همانند مقوای اینوربرد دارای شرایط ایده آل جهت تولید جعبه های بهداشتی با سطوح با کیفیت است.تنها به لحاظ ساختاری نرم تر و بدلیل تراکم جرمی پایین تر مصرف کمتری در صنایع بسته بندی دارد.

جعبه های لمینتی:
جعبه لمینتی به جعبه ای اطلاق می گردد که مقوا چاپ شده را با توجه به در نظر گرفتن محصولی کهدرداخل آن بسته بندی می شود از لحاظ وزن و سایز بعد از خدماتی که روی آن انجام شده است مقوا را به فلوتینگ یا سینگل لمینت می کنند که دارای استحکام بسیار بالایی نسبتا به جعبه های مقوایی می باشد.

اجزا و مشخصات فلوتینگ و سینگل:
کاغذ فلوتینگ:
این محصول کاملاً بازیافتی و ماده اولیه آن بطور کامل از مقوا و کاغذهای باطله است. مورد مصرف آن کارتن سازی می باشد. رنگ این کاغذ نخودی-قهوه ای بوده و در گرماژهای مختلف از 110 گرم به بالا تولید می شود. بسته‌بندی آن به صورت رول با عرض های مختلف به سفارش مشتری انجام می گردد.
اجزاي مقواهاي فلوتينگ شامل لايه روكش و لايه مياني كنگره اي بوده و براي توليد كارتن هاي كنگره اي استفاده مي شوند. اگرچه مقواي كنگره اي ، يك ماده اوليه قديمي براي مقاصد بسته بندي است، اما هنوز در بسياري از موارد بسته بندي قابليت رقابت خود را حفظ نموده است.

انواع مقوای فلوتینگ:
• كنگره دار يك رويه اي
• كنگره دار يك ديواره اي (تك جداري)
• كنگره دار دو ديواره اي (دو جداري)
• كنگره دار سه ديواره اي (سه جداري)

انواع فلوت در ورقهای کارتن:
ورق های 3لایه که در جعبه سازی و تولید کارتن های بسته بندی به کار می روند، خود از دو لايه كاغذ لاينر كه از بالا و پايين به يك كاغذ فلوت دار چسبيده اند،تشكيل شده است. این ورقهای سه لایه با توجه به فلوت لایه ی وسط و همچنین جنس کاغذهای مختلف به کار رفته در آنها کاربردها و ویژگی های متفاوتی دارند.
نمای شماتیک یک ورق 3لایه
اما چه نوع فلوت هایی در ورقهای کارتن داریم و ویژگیهای هر کدام از آنها چیست ؟

 

نوع فلوت	موارد کاربرد	ضخامت (میلی متر)	تعداد  فلوت در هر متر (خطی)
فلوت A	برای بسته بندی کالاهای بسیار شکننده با جذب ضربه بالا	4.8	108
فلوت B	با جذب ضربه بالا و سطح بهینه مقاومت در برابر خرد شدن	3.2	154
فلوت C	بسته بندی با جذب ضربه بالا (بیشتر از B فلوت)	4	128
فلوت E	نازک ترین نوع ورق کارتن در مواردی که به عرض باریک ورق نیاز باشد	1.6	295
فلوت F	بسیار کم کاربرد	0.8	420

 

از نظر فنی افزودن هر سطح بر سطح دیگر را لمینت گویند که در صنایع بسته بندی و جعبه سازی معمولا به افزودن مقوا بر روی سطوح کارتن لمینت اطلاق میشود. جعبه های لمینتی را بر اساس اقلام کارتن که به عنوان جنس زیره که مقوای پشت طوسی بر روی آن قرار میگیرد ، دسته بندی میشود .

جعبه های لمینتی سینگل فیس:
این نوع جعبه ها در سه کلاس E فلوت ،B فلوت وC تفاوت این سه کلاس در اندازه گام فلوتینگ میانی محصول است. در جعبه های سینگل فیس ، جنس زیره دارای دولایه شامل فلوتینگ و فیس است که سطح لمینت شده به عنوان لایه سوم بر روی فلوتینگ قرار گرفته و سه سطح را تکمیل میکند.

جعبه های لمینتی سه لا:
جعبه های لمینتی سه لا هم معمولا در سه کلاس E فلوت ،B فلوت وC فلوت و گاها Aفلوت هم تولید میشود. تفاوت این کلاس هم در اندازه گام فلوتینگ میانی محصول است. در جعبه های لمینتی سه لا ، جنس زیره دارای سه لایه شامل فلوتینگ و دو سطح به عنوان فیس در دو طرف فلوتینگ میباشد که سطح لمینت شده به عنوان لایه چهارم بر روی یکی از سطوح فیس قرار گرفته و در واقع سازه ای چهار لایه ای را تشکیل میدهد.

جعبه های لمینتی پنج لا:
در این نوع از جعبه ها جنس زیره متشکل از دو سطح فلوتینگ که بوسیله سه سطح فیس احاطه شده است میباشد. ترکیب فلوتینگ مذکور میتواند به صورت E,E ، E,B ، B,C و ….. باشد که در صنعت بسته بندی ایران معمولا حالت B,C متداول است .

درجه مرغوبیت و کیفیت جنس زیره وابسته به لایه های تشکیل دهنده آن است . سطوح فلوتینگ نقش استحکام دهندگی به ساختار و مقاومت در برابر فشار و ضربه داشته و سطوح فیس نقش مقاومت در برابر پارگی و ترکیدگی محصول را در خط تا و نقاط دارای فشار دارد.پارامترهای زیادی برای تشخیص جنس زیره وجود دارد که می توان به وزن و استحکام جعبه اشاره کرد

بنابر این مقوایی که در تولید یک جعبه سخت مورد استفاده قرار می گیرد باید دارای موارد و مشخصاتی باشد که در نهایت خواسته های محصول مورد نظر را برآورده نماید به همین منظور در تولید مقوای صنعتی در زمان تولید فاکتورهایی باید مد نظر قرار بگیرد که این فاکتور ها رابطه مستقیم با استحکام و صافی سطح مقوا همچنین دانسیته و وزن مقوا دارند.

روکش جعبه ها

در جعبه های سخت این امکان وجود دارد که از انواع روکش ها برای جعبه ها استفاده شود

در تولیدات دستی و عموعا کارگاه های کوچک حتی می توان از روکش هایی با جنسی از پارچه و الیاف بافت دار نیز استفاده کرد

اما در تولیدات صنعتی به دلیل استفاده از ماشین آلات صنعتی و سرعت کار بالا امکان استفاده از هر نوع روکش وجود ندارد

در تولیدات صنعتی می توان از هر نوع کاغذ و هر نوع گالینگور و اشبالت استفاده کرد و همین امر باعث می شود که دست طراحان در طراحی این نوع جعبه ها بسیار باز باشد و بتوانند از تمام خدمات صنعت چاپ بهره گیری نمایید

انواع روکش :

انواع سلفون

همانطور که قبلا دیدیم سلفون در نوع مات ، براق، طرح دار و مخملی موجود می باشدکه با توجه به مدل های بالا و با توجه به شرایط کار و دستگاه ها به صورت های محتلف روی کار کشیده می شود. لازم به ذکر می باشدکه معمولا انواع جعبه های لمینتی قبل از لمینت کردن سلفون می کشند. به خاطر مات یا براقی کار و مهمترین دلیل آن شکسته نشدن کاغذ یا نشکستن مرکب در هنگام دایکات زدن و تا کردن.

سلفون ها میکرون های مختلفی دارند که بسته به کاری که رویش انجام می گردد از آنها استفاده می شود.

 

1- سلفون حرارتی :

همانطور که از اسمش پیداست بوسیله حرارت سلفون به کار می چسبد ولی با این تفاوت که سلفونی که برای دستگاه حرارتی استفاده می گردد، خود دارای چسب می باشد که بعد از رسیدن به سیلندر داغ دستگاه، چسب باعث چسبیدن به کار می گردد و به وسیله حرارت به کار می چسبد . این نوع سلفون از لحاظ کیفیت بهترین نوع می باشد و تمامی پودری را که ماشین چی چاپ به کار زده که کار به اصطلاح پشت نزند را حل می کند و دیگر حبابی روی کار نمی ماند.

در صورتی که که کاری با دستگاه 4 رنگ همزمان چاپ شود و دارای پودر باشد را نمی توان با دستگاه های دیگر سلفون، سلفون کشید و باید با دستگاه های حرارتی این کار را انجام داد

نکته حائز اهمیت این است که بعد از کشیدن سلفون بر روی کار بعضی از رنگ های تمپلات به وسیله دستگاه حرارتی نمی توانیم روی کار امباس کنیم که در مراحل بعدی به آن اشاره می شود

سلفون این دستگاه دارای عرض ها و طول های مختلف می باشند .

 

2- سلفون سرد (واتربیس) :

در این نوع دستگاه چسب سرد داخل مخزن وجود دارد که سلفون خام از روی نوردی که داخل آن مخزن در حال چرخش است رد می شودو چسبی می شود و بعد سلفون حاوی چسب روی کار کشیده می شود. در این دستگاه دیگر اثری از حرارت نمی باشد، سلفون این دستگاه هم مانند دستگاه حرارتی دارای طول و عرض های مختلف می باشد. یکی از مشکلاتی که این دستگاه دارد در مورد پودر کارهای چاپی می باشد که بعد از کشیدن سلفون اکثر مواقع حباب های کوچکی ظاهر می شود . براقیتی که در این نوع سلفون می باشد و میکرون بالایش کیفیتش نسبت به حرارتی بالاتر می باشد، ولی در صورتی که روی سلفون مات این نوع کار نمی توان uv کشید و اگر این کار را بکنیم احتمال کنده شدن uv می باشد.

 

3- سلفون ایرانی :

در این نوع دستگاه که بسیار کم برای کشیدن سلفون استفاده می شود کار را چسبی کرده و بعد سلفون را از روی کار چسبی شده رد می کنیم . در این روش به هیچ عنوان حباب که از پودر ماشین چاپ به وجود می آید، پدیدار نمی شود ولی تمام لبه های کار چسبیده می شود و ماشین چی را فوق العاده اذیت می کند.

 

2- UVیووی:

استفاده از اشعه ماوراء بنفش به عنوان تکنیکی برای خشک کردن سطوح چاپی از قرن 20 میلادی شروع شد.

علت استفاده بیشتر از تکنیک UV جهت خشک شدن محصولات چاپی در میان سایر روش های رایج خشک کن ها عبارت است از:

• خشک شدن آنی مرکب

• امکان انجام عملیات پس از چاپ

• به حداقل رساندن پشت زدگی محصولات چاپی

• پایداری و ثبات سطح چاپی

• افزایش مقاومت مرکب در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی

Uv در دو نوع براق و مات می باشد که از نوع مات آن به ندرت استفاده می شود، که وجود زمان زیاد و هزینه بالا از دلایل آن می باشد.

 

Uv سیلندری تخت :

در این روش مانند ورنی سرد کاغذ را از توری سیلک اسکرینی که محتوی مواد uv می باشد یا از غلطک uv بدون هیچ فیلتریرد می شود که تمام کاغذ آغشته به uv می شود و بعد از خشک کن uv رد می شود و کاغذ به صورت تمپلات براق می شود.

 

3- ورنی:

یکی از روش های پوشش روی سطوح چاپی و ایجاد جذابیت و براقیت در کار و نیز بالا بردن طول عمر و استحکام در محصولات چاپی استفاده از ورنی در فرایند چاپ می باشد که با بهره گیری از چاپ افست این امر میسر شد.

با توجه به نوع مواد مصرفی و سیستم های چاپ مختلف، نوع ورنی مورد استفاده در آنها متفاوت است به همین علت ورنی دارای انواع متفاوتی است مانند: ورنی گرم، ورنی سرد و ورنی که در صنایع بسته بندی از آن استفاده می شود.

 

ورنی گرم:

در این روش محصول چاپی را به روش سیلک اسکرین پوشش می دهند. از این شیوه برای پوشش روی جلد کتاب، کاتالوگ، برشور، جعبه های بسته بندی مانند دستمال کاغذی و … استفاده می شود.

شیوه کار به این صورت است که از مناطقی از سطح چاپی که قرار است ورنی زده شود فیلم گرفته شده و عملیات انتقال آن به سطح چاپی مثل تمامی چاپ های دیگر انجام می شود با این تفاوت که به جای استفاده از مواد شفاف و بی رنگی به نام ورنی استفاده می کنند.

در این روش برای این که در یک مختصات خاص از بسته بندی بخواهیم ورنی بزنیم یک پلیت جداگانه تهیه کرده و مانند یک رنگ تفکیکی چاپ عمل می کنیم. در این روش همانند چهار رنگ اصلی از اصل تضاد آب و چربی در چاپ افست پیروی می کنیم، یعنی محلول رطوبت دهی دستگاه افست مانند چهار رنگ اصلی وظیفه رطوبت دهی خود را انجام می دهد

 

ورنی سرد:

با این روش فقط به محصول چاپی یک پوشش داده می شود و هیچ گونه درخشندگی یا جلا به محصول چاپی داده نمی شود و فقط موجب تثبیت رنگ آن می گردد که معمولا با چاپ افست این کار انجام می شود و به دو روش صورت می گیرد:

در این روش کلیه سطح چاپی به ورنی آغشته می شود. بدین ترتیب هر پلیتی که دارای تنپلات کامل باشد می تواند انتقال ورنی را انجام بدهد. بنابراین نیازی به رطوبت دهی نیست و می توان در این مرحله آب دستگاههای چاپ را حذف کرد و به همین خاطر به روش < بدون آب > معروف است.

انتقال ورنی با روش چاپی برجسته < لترپرس > : در این شیوه به علت نوع تکنولوژی به کار رفته شده در انتقال مواد انتقال دهنده به سطح چاپی می توان میزان بیشتری نسبت به روش بدون آب ، ورنی به سطح بسته بندی انتقال داد.

جعبه های دو تکه یا در و زیر

مرسوم ترین نوع جعبه سخت نوع دو تکه یا همان جعبه های در و زیر است این نوع جعبه در بیشتر صنایع کاربرد داشته و بسیار رایج می باشند

این نوع جعبه در صنایعی همچون تولید کفش ، موبایل ،تبلت ، صنایع غذایی ، شکلات سازی ها ، خشکبار ، صنایع اداری و لوازم تحریر ، صنایع بهداشتی ومحصولات صنعتی سرد و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد

نوع ساخت

در تمام کارخانجات و کارگاه های تولید جعبه سخت در ایران این نوع جعبه به صورت جداگانه تولید می شود

یعنی ابتدا یکی از کویته ها تولید شده و سپس کویته دیگر تولید شده و بر روی دیگری قرار میگیرد

جعبه های سه تکه یا یقه دار

جعبه های سه تکه یا یقه دار به نوعی از جعبه گفته می شود که در کلاس کاری بالاتری نسبت به نوع تکه قرار دار، این نوع جعبه از سه قسمت تشکیل شده و از لحاظ هزینه تولید نسبت به جعبه های معمولی گران تر بوده و البته از استحکام بالاتر و جذابیت بیشتری برخوردار است

نوع ساخت

این نوع جعبه به دو شکل تولید می شود

1- این نوع جعبه به صورت سه کویته جعبه جدا از هم تولید شده و سپس دو کویته با چسب گرم صنعتی به یکدیگر متصل می شوند و تشکیل قسمت پایین جعبه را می دهند و قست درب بر روی آنها سوار می شود

2- در روش دیگر دو قسمت جعبه تولید شده و نواری به عنوان یقه تولید می شود و این نوار مقوایی روکش دار در داخل قسمت پایینی جعبه مونتاژ شده و قسمت پایین جعبه را تشکیل می دهند .

جعبه های مگنتی یا صندوقی

 

جعبه های مگنتی یا صندوقی با آن دسته از جعبه های سخت گفته می شود که شباهت ظاهری به صندوقچه ها دارند و درب آنها به صورت لایه های بر روی جعبه قرار می گیرد و برای نگه داشتن درب از مگنت یا آهنربا های قوی استفاده می شود

نوع ساخت

در تولید این نوع جعبه ابتدا قسمتی را که وظیفه زیر جعبه یا همان ظرف داخلی جعبه را بازی می کند ساخته می شود سپس جلد یا پلاکی که وظیفه پوشش دور جعبه ( زیر وکنار و رو ) را دارد بر روی جعبه مونتاژمی شود

جعبه های کشویی یا قوطی کبریتی

نوع دیگری از جعبه های سخت جعبه های کشویی یا قوطی کبریتی است

این نوع جعبه عموما در سایزهای کوچک ساخته می شود

نوع ساخت 

در تولید این جعبه اگر انطباقات درست و به جا رعایت شوند این نوع جعبه بسیار مستحکم و زیبا خواهد بود

 

گردآورنده : دنیای جعبه